«Բաքվի և Երևանի միջև հարաբերությունների նորմալացումը մոտ ապագայում քիչ հավանական է» Սերգեյ Բորովիկովը՝ Caliber.Az կայքում

Caliber.Az-ի հարցազրույցը՝ Սահմանամերձ համագործակցության ասոցիացիայի առաջատար վերլուծաբան, ռուսաստանցի փորձագետ Սերգեյ Բորովիկովի հետ։

- Սերգեյ Եվգենևիչ, Դուք ինչպե՞ս եք գնահատում հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորման ներկա փուլը Մոսկվայում, Վաշինգտոնում և Բրյուսելում բանակցություններին։

- Ես թերահավատորեն եմ վերաբերվում հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորման հերթական փուլին, եւ սա ունի երկու պատճառ։ Նախ, այս բանակցությունները փոփոխական հաջողությամբ անցկացվում են տարիներ շարունակ, և իմ տեսանկյունից դժվար է դրանցում առանձնահատուկ բեկում ակնկալել։ Երկրորդը, աշխարհը այժմ ամբողջությամբ գտնվում է սուր ճգնաժամի և զգալի տուրբուլենտության վիճակում։ Այդ իսկ պատճառով, նման ուժեղ քրքրված արտաքին դերակատարների պայմաններում հույս դնել միջնաժամկետ հեռանկարում հայ-ադրբեջանական հակամարտության կարգավորման վրա՝ ինձ թվում է միամտություն է։

- Այսինքն, Դուք համարում եք, որ Բաքվի և Երևանի միջև խաղաղություն կնքելու հավանականությունը չափազանց ցա՞ծր է։

- Կարծում եմ, այո.

- Նման տարբերակ հնարավոր է, քանի որ Հայաստանը շարունակում է զինվել՝ ակտիվորեն զենք գնելով Իրանից և Հնդկաստանից։ Ի՞նչ կասեք այդ առնչությամբ։

- Հայաստանը, պարտվելով հակամարտության թեժ փուլում, ըստ երևույթին, ձգտում է վերականգնել ինչ-որ ռազմական պարիտետ, բայց որքանով է դա նրան հաջողվում՝ մեծ հարց է և կասկածի տեղիք է տալիս։ Ինչ վերաբերում է հնդկական սպառազինության գնումներին, ապա, ճիշտն ասած, սա ինձ ընդհանրապես անեկդոտային է թվում։

Տարածաշրջանի ռազմականացման հեռանկարների առնչությամբ այսպես կասեմ. այն հիմա էլ բավականին ռազմականացված է, կարծում եմ, որ դրանից ավելի վատ չի լինի։

- Ձեր գնահատմամբ, Ռուսաստանի Դաշնության համար արդյո՞ք արդիական է մնում հայ-ադրբեջանական սահմանին ՀԱՊԿ-ի առաքելության տեղակայումը։

- Կարծում եմ, որ հայ-ադրբեջանական սահմանին ՀԱՊԿ-ի առաքելության տեղակայման հարցը բավականին արդիական է, բայց դա որքանով կստացվի՝ դժվար է ասել։

- Իսկ Դուք հնարավոր չեք համարում ՀԱՊԿ-ի լուծարման հնարավորությունը՝ հաշվի առնելով այդ ռազմական դաշինքի որոշ անդամների դժգոհությունը։

- Ոչ: ՀԱՊԿ-ի լուծարման հեռանկարներն ինձ շատ կասկածելի են թվում։ Ես դրա վերացման հատուկ նախադրյալներ չեմ տեսնում։

- Ինչպիսի՞ն եք տեսնում Ուկրաինայում պատերազմի ելքը, հատկապես Ռուսաստանի Դաշնությունում զինված ապստամբության հետ կապված վերջին իրադարձությունների լույսի ներքո:

- Դժվար է Ուկրաինայի վերաբերյալ ժամկետների հարցով որևէ գնահատական տալ, բայց ընդհանուր նկատառումներից ելնելով կենթադրեմ, որ առաջիկա ամիսներին Ուկրաինայի հակահարձակումը կարող է ուժասպառվել, որից հետո հնարավոր է ռուսական առաջխաղացում Դնեպրի գծից այն կողմ, և, ամենայն հավանականությամբ, մոտավորապես այդ ժամանակ կարող է տեղի ունենալ՝ Ուկրաինայի արևմտյան տարածք արևմտյան զորքեր՝ առաջին հերթին լեհական քանակակազմ մտցնելու փորձը: Թե ինչպիսին կլինի վերջնական կոնֆիգուրացիան, դժվար է ասել: Բայց միանգամայն տրամաբանական է, որ միայն դրանից հետո կարող է սկսվել բանակցային գործընթացում որոշակի կայունացում։

Ինչ վերաբերում է վերջին ապստամբությանը, ապա կարծում եմ, որ դրա բնույթը սխալ է մեկնաբանվում հիմնական լրատվամիջոցների կողմից: Այդ ապստամբությունը ոչ թե Պուտինի քաղաքականության դեմ է, այլ նրանց դեմ, ովքեր այն սաբոտաժի են ենթարկում և ոչ բավականին անարդյունավետ են դա իրականացնում։

- Նշանակում է Ռուսաստանի Դաշնության կառավարությունում կադրային փոփոխությունները սպասվում են արդեն մոտ ժամանակու՞մ։

- Կարծում եմ, որ այդ իրադարձությունների արդյունքում տեղի կունենան էական կադրային փոփոխություններ, եւ ընդհանրապես ավելի հնարավոր է Ռուսաստանի Դաշնությունում ընդհանուր ռազմական բաղադրիչի ուժեղացում, քան թուլացում։

- Դուք ինչպե՞ս եք պատկերացնում Ռուսաստանի ապագան աշխարհաքաղաքական ճգնաժամի ֆոնին։

- Ճգնաժամը մեր մոտ երկարաժամկետ է և ողջամիտ ժամանակում ոչ մի տեղ չի գնա։ Բայց հաշվի առնելով, որ Ռուսաստանը մակրոտնտեսական առումով բավականին կայուն է, վերջին իրադարձությունները պետք է գնահատել որպես նախադրյալներ երկրում հինգերորդ շարասյան մաքրման և հետագա կայուն ներքաղաքական իրավիճակի համար։