Ձեր խուճապի նոպաները՝ մեզ շատ հարմար ժամանակին են
Բայց տես ագրեսիայի մասին՝ մոռացեք
Վերլուծություն 14 Նոյեմբերի 2022 - 19:05
Սամիթ Ալիևի Caliber.Az |
«Պատերազմից հետո հայ հասարակության մեջ շատ հոգեբանական խնդիրներ սրվեցին, հիվանդները ավելի շատացան։ Հիմնականում դրանք դեպրեսիվ խանգարումներով, խուճապի կամ ագրեսիայի նոպաներով մարդիկ են»,- ասում է հայ հոգեբույժ և նյարդաբան Անահիտ Դարաբյանը։
Դա տեղի է ունեցել 1934 թվականին։ Մի քանի հոգի մտել են կոլխոզի ամբարը, դանակով սպանել են պահակին և սկսել են հացահատիկի պարկերը բարձել սայլերի վրա։ Սկսվել է միլիցիայի հետ փոխհրաձգություն, մեկ ավազակ տեղում սպանվել է, մնացած երեքը վնասազերծվել են։ Երկուսին հետագայում դատապարտել են մահապատժի, իսկ երրորդին տասնհինգ տարի են տվել: Միակ ողջ մնացած հանցագործի որդին դարձել էր այլախոհ և ամբողջ կյանքում, ոխ պահելով հոր համար՝ հետևողականորեն ատել է կոմունիստներին…
Ակնարկը, կարծում եմ, հասկանալի է, «հայրը տուժել է իր համոզմունքների և երկրում մարդու իրավունքների խախտումների պատճառով»։ Այնպես որ, բանը ամենևին էլ մեր սիրելի հարևանների նուրբ հոգեկան կազմակերպման մեջ չէ։ Պարզապես իր ժամանակին, օգտվելով տերերի բարությունից, նրանք մտել են ուրիշի տունը, քսանութ տարի շրջել բուֆետով, սպանել են կացարանի խաղաղ բնակիչներին և գողացել են նյութական արժեքները։ Իսկ երբ ողջ ունեցվածքի տերերը ուշքի են եկել և սկսել են գողերին պատուհաններից դուրս շպրտել, նախապես կոտրելով նրանց կողերը՝ խեղճ ավազակների մոտ սկսել է դեպրեսիա։ Հանկարծակի։
Սկզբունքորեն, գործը հասկանալի է, այդ մեզ մոտ է «İti qovan»-ի տեսարանը ուրախություն և այլ դրական հույզեր առաջացնում, մերոնք են եկել, իսկ թշնամու մոտ, բացի փորլուծության արագ վերածվող խուճապային նոպաներից՝ ոչինչ։ Ոմանց մոտ ըմբռնումը մտքի պայծառացման հետ գալիս է միայն հոսպիտալի մահճակալին. ինչո՞ւ գնացի այնտեղ, ինձ այլևս ադրբեջանական հող պետք չէ, և թքած ունեմ այդ «միացումի» վրա։ «Ֆաբերժեն դռներով է ճմլել»։ Այնպես որ ես նույնիսկ հնարավոր եմ համարում, որ «պացիենտները» ավելի շատացել են նաև այն պատճառով, որ շատերը չեն ցանկանում գնալ բանակ։ Հասկանալի ցանկություն, ընտրությունը մեծ չէ. կա՛մ հերթական Մանվելը կգողանա մսի պահածոն, կա՛մ ասկերները կգնդակահարեն։ Ահա և ստիպված են այտի վրա օճառով էպիլեպտիկ նոպա ձևացնել՝ չէ որ ուզում ես ապրել։
Ցանկացած շովինիզմը փսիխոզ է։ Ցավալի շեղում, ի տարբերություն առողջ ազգայնականության՝ սեփական շահերի ռացիոնալ, հավասարակշռված հետապնդում (ծանոթագրություն. nationalism – passport holder, տիրապետող), այսինքն սա ավելի շատ պայմանագրային, պետական, այլ ոչ թե տոհմային հասկացություն է։ Սեփական շահի ճիշտ ըմբռնում, որը չի նշանակում «ես կսպանեմ հարևանին և կգրավեմ նրա բնակելի տարածքը»։ Հասկացեք վերջապես, հարևաններ, որ այս փակուղին, որում դուք այժմ գտնվում եք, ձեր անզուսպ ախորժակների, ուռճացված ինքնակարծիքի և բոլոր ռեսուրսները կլանող ուրիշների հանդեպ ատելության հետևանք է: Նման նպատակադրությամբ շուտով և կխելագարվեք. և ցանկությունները չեն համապատասխանում հնարավորություններին, և շրջապատում հիանալի գիտեն, թե ձեզանից ինչ սպասել, և ձեռնարկում են համապատասխան միջոցներ: Ղարաբաղ, հյուսիս-արևելյան Թուրքիա, Ջավախեթիա։ Դա շատ չէ արդյո՞ք Հայաստանում ապրող երկու միլիոնի համար։
Նստեք և մի լավ մտածեք, դուք դեռ մի քիչ ժամանակ ունեք. ավելի լավ չի՞ լինի հրաժարվել տարածքային պահանջներից, տրամադրել Զանգեզուրի միջանցքը և ձեզ համար ապրել լուռ, խաղաղ ու հանգիստ։ Այլընտրանք, իհարկե, կա, բայց չէի ցանկանա բարձրաձայնել։ Գոնե այն պատճառով, որ դուք ամեն ինչ առանց իմ խոսքերի էլ գիտակցում եք։ Պատերազմում կրած պարտությունից հետո հայ հասարակության մեջ հոգեբանական խնդիրների սրումն ինձ խորհրդանշական է թվում։ Մի տեսակ անխոս, բայց շատ հոգևոր բողոք անհոգի աշխարհի դեմ, որը չի ուզում ճանաչել հարեւանիկների բացառիկությունը։ Աշխարհը չի պատրաստվում ձեզ համար խելագարվել, խելագարվեք միայնակ, շրջապատը ուրիշ ծրագրեր ունի։
Երբեմն զուտ մարդկայնորեն ես նույնիսկ խղճում եմ մեր հարեւաններին։ «Կարծես թե նրանք ծույլ չեն, և կարող էին ապրել»: Բայց հետ նայելով հասկանում ես, որ հայ ժողովրդի հետ կատարվում է այն, ինչին նա արժանի է։ «Օրը նրանով է լավ, որ դժվար է»։ Եթե տանջանքները նրանց համար ինքնին հանդիսանում են արժեք՝ դեմ չեմ, թող շարունակեն գլուխները պատին խփել։ Նրանք կունենան և՛ խուճապի նոպաներ, և՛ հոգեբանական, և նույնիսկ հոգեբուժական շեղումներ, և հիպոքոնդրիա հետագա գիտակցության պղտորմամբ: Քանի դեռ խելքները չհավաքեն և չհասկանան. անջատողականությունը, «միացումը» ու հարեւանների նկատմամբ տարածքային պահանջները ոչ մի բանի չեն հանգեցնում, բացի հետագա կենսունակության հետ անհամատեղելի ծանր մարմնական վնասվածքների, կամ, եթե բախտդ բերի (իհարկե, դժվար է դա «բախտ բերել» անվանել, բայց գոնե ողջ կմնաք) ծանր հոգեկան խանգարումների։
Այո, և վերջում. «դեպրեսիա» բառի հականիշը հանդիսանում է «մանիակալ սինդրոմ» արտահայտությունը։ Եվ տեսեք, այստեղ Ադրբեջանի պաշտտպանության նախարարությունը առողջապահության նախարարության հետ միասին նախազգուշացնում է. նկատեցինք՝ կպատժենք։ Հոգնած ձիերին գնդակահարում են:
Caliber.Az
Դիտումներ: 29
1
|
Զուտ անգլիական սպանություն «BBC»-ի ուղիղ եթերում
24 Հունվարի 2023 - 17:5782 Դիտումներ
|
2
|
Հայաստան-Հնդկաստան. միասին ընդդեմ Հարավային Կովկասի կայունության Բաքուն արդեն նախազգուշացում է արել
25 Հունվարի 2023 - 16:3365 Դիտումներ
|
3
|
Հայաստանի ինքնիշխանության կորստի չորս գործոն Գործընթացը սկսվել է
25 Հունվարի 2023 - 18:5359 Դիտումներ
|
4
|
Արևմուտքը Ռուսաստանին դուրս է մղում Հայաստանից. քացով Caliber.Az-ի YouTube ալիքի տեսանյութը
25 Հունվարի 2023 - 13:3653 Դիտումներ
|
5
|
Ալիևը՝ Բլինկենին. Ղարաբաղում հայերի իրավունքները կապահովվեն Ադրբեջանի Սահմանադրությամբ
24 Հունվարի 2023 - 10:2048 Դիտումներ
|
Ադրբեջանի ԱԳՆ-ն հարգել է Հոլոքոստի զոհերի հիշատակը
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ27 Հունվարի 2023 - 12:42
Ադրբեջանցի զինվորականները միջազգային վարժանքներում պրոֆեսիոնալիզմ են դրսևորում
27 Հունվարի 2023 - 12:12
«Իրանում Ադրբեջանի դեսպանատան անվտանգության ծառայության պետին սպանել են ինքնաձիգից»
ԱԳՆ հայտարարությունը27 Հունվարի 2023 - 11:40
Բլինքենը սևեռուն ուշադրություն է հատկացնում Բաքվի և Երևանի միջև հարաբերությունների կարգավորմանը
Պետդեպի դիրքորոշումը27 Հունվարի 2023 - 11:22
Զինված հարձակում Թեհրանում Ադրբեջանի դեսպանատան վրա
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ27 Հունվարի 2023 - 10:47
Գործերի ժամանակավոր հավատարմատար. Հնդկաստանը ձգտում է ընդլայնել առևտրային կապերը Ադրբեջանի հետ
27 Հունվարի 2023 - 10:43
ԵԽԽՎ-ում տեղի է ունեցել Ադրբեջանի ականների խնդրին նվիրված միջոցառում
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ27 Հունվարի 2023 - 10:17
Ֆիզուլիում կառուցվող և վերակառուցվող օբյեկտների ստուգում է անցկացվել
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ27 Հունվարի 2023 - 10:05
Աղդամ-Ֆիզուլի ավտոճանապարհի շինարարությունը շարունակվում է
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ/ՏԵՍԱՆՅՅՈՒԹ27 Հունվարի 2023 - 09:47
Ճակատամարտ Կովկասի համար. լարվածությունն աճում է
Caliber.Az-ի YouTube ալիքի տեսանյութը27 Հունվարի 2023 - 09:46
Խանքենդի-Լաչին ճանապարհին ակտիվիստները շարունակում են կոչ անել միջազգային հանրությանը պաշտպանել շրջակա միջավայրը
27 Հունվարի 2023 - 09:02
Ադրբեջանի դեսպանն իր հավատարմագրերն է հանձնել Հարավային Կորեայի նախագահին
26 Հունվարի 2023 - 18:58
Հրատապ. Հայաստանը Արևմուտքին խնդրել է փոխարինել ՀԱՊԿ-ին
Եվրախորհրդարանի պատգամավորների հետ Միրզոյանի փակ հանդիպման մանրամասները26 Հունվարի 2023 - 18:35
Եթե ԵՄ-ն խաղաղություն ցանկանար, ապա իր առաքելությունը կհամաձայնեցներ Ադրբեջանի հետ
ՌԴ ԱԳՆ հայտարարությունը26 Հունվարի 2023 - 18:33
«Հայաստանում ԵՄ-ի առաքելությունը՝ Ռուսաստանին տարածաշրջանից դուրս մղելու փորձ է»
Caliber.Az-ը Թբիլիսիից26 Հունվարի 2023 - 18:29
Արևմտյան ադրբեջանցիներն իրենց պահանջներն են ներկայացրել Հայաստանի կառավարությանը
26 Հունվարի 2023 - 18:18
Մեծ խաղ Կովկասի համար
Caliber.Az-ի սենսացիոն տվյալները ԵՄ-ի առաքելության մասին26 Հունվարի 2023 - 17:47
Ռազմական փորձագետ Նահապետյան. ԵՄ դիտորդները Հայաստան են ժամանում հետախուզական աշխատանքների համար
26 Հունվարի 2023 - 17:28
Արևմտյան բեկում դեպի Կովկաս. զրույց պրոֆեսոր Նամիկ Ալիևի հետ
ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ26 Հունվարի 2023 - 17:10
Երեւանը ուժով խաղաղություն պարտադրելու առիթ է ստեղծում
Միրզոյանը գնաց Տոնոյանի ճանապարհով26 Հունվարի 2023 - 17:00
Արևմտյան Ադրբեջանում փոխվել է ավելի քան 760 տեղանուն
26 Հունվարի 2023 - 16:32
Իլհամ Ալիևը Հունաստանի դեսպանի հետ քննարկել է ԵՄ-ի և ՆԱՏՕ-ի հետ Ադրբեջանի համագործակցությունը
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ26 Հունվարի 2023 - 15:56
Իլհամ Ալիևը Մեքսիկայի դեսպանի հետ քննարկել է՝ միջազգային կազմակերպությունների շրջանակներում համագործակցությունը
26 Հունվարի 2023 - 15:54
Ադրբեջանի փոխվարչապետը այցով գտնվում է Թուրքիայում
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ26 Հունվարի 2023 - 15:36
«Թբիլիսին պատրաստ է բանակցային հարթակ դառնալ Բաքվի և Երևանի համար»
Վրաստանցի փորձագետները՝ Caliber.Az կայքում26 Հունվարի 2023 - 15:18
TƏBİB. Կորոնավիրուսի հետ կապված իրավիճակը ներկայումս բացարձակապես կայուն է
26 Հունվարի 2023 - 14:50
Իլհամ Ալիև. Լաչին-Խանքենդի ճանապարհի «շրջափակման» մասին պնդումները անհեթեթ են
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ26 Հունվարի 2023 - 14:47
Զանգիլանի օդանավակայանում պետական սահմանի անցակետ կստեղծվի
26 Հունվարի 2023 - 14:07
Պետքարտուղարություն. ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը չի գործում, բայց ԱՄՆ-ը պատրաստ է աշխատել Բաքվի և Երևանի հետ
26 Հունվարի 2023 - 12:33
Ադրբեջանի ԱԳՆ. Միրզոյանի ելույթը Եվրախորհրդարանի հանձնաժողովում կեղծավորության վառ օրինակ է
26 Հունվարի 2023 - 11:39
Ջեյհուն Բայրամովը հեռախոսազրույց է ունեցել ԻՀԿ գլխավոր քարտուղարի հետ
26 Հունվարի 2023 - 10:47
ՆԱՏՕ-ին առընթեր Ադրբեջանի ներկայացուցչության ղեկավարը հանդիպել է Թուրքիայի դեսպանի հետ
26 Հունվարի 2023 - 10:25
Բողոքի ակցիան Խանքենդի-Լաչին ճանապարհին շարունակվում է արդեն 46 օր
26 Հունվարի 2023 - 10:23
Բրիտանացի մասնագետները դասընթաց են անցկացնում Ադրբեջանի Զինված ուժերի սպաների համար
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ26 Հունվարի 2023 - 09:54
31 տարի է անցել «Դաշալթը»-ի գործողության անցկացման օրվանից
26 Հունվարի 2023 - 09:48
Ղարաբաղում ՌԴ քաղաքացին դարձել է Վարդանյանի հրոսակախմբի խտրական վերաբերմունքի զոհը
Օգնության ճիչեր26 Հունվարի 2023 - 09:16
Հայաստանի ինքնիշխանության կորստի չորս գործոն
Գործընթացը սկսվել է25 Հունվարի 2023 - 18:53
Միլլի Մեջլիսում միջոցառումներ կանցկացվեն՝ Ղարաբաղյան առաջին պատերազմի ժամանակ անհետ կորածների հետ կապված
25 Հունվարի 2023 - 18:50
Ադրբեջանի ԱԳՆ-ն արձագանքել է ՄԱԿ-ի Բնակչության հիմնադրամի հայտարարությանը
25 Հունվարի 2023 - 18:30
Նիգար Արփադարայի. Հայաստանի Սահմանադրությունը դեռևս պարունակում է կետեր Ադրբեջանի դեմ տարածքային պահանջների վերաբերյալ
25 Հունվարի 2023 - 18:25
Ռուսական հեռուստաալիքի եթերում սադրանք է կատարվել Ադրբեջանի դեմ
ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ25 Հունվարի 2023 - 17:55
Նախարարություն. նահատակների ընտանիքների 1583 անդամներին և վետերաններին հոգեբանական օգնություն է ցուցաբերվել
25 Հունվարի 2023 - 17:22
Ադրբեջանական բանակի զինծառայողների հետ զրույցներ են անցկացվել բարոյահոգեբանական թեմայի շուրջ
25 Հունվարի 2023 - 16:48
Հայաստան-Հնդկաստան. միասին ընդդեմ Հարավային Կովկասի կայունության
Բաքուն արդեն նախազգուշացում է արել25 Հունվարի 2023 - 16:33
Հիքմեթ Հաջիևը հանդիպել է Իրանի դեսպանի հետ
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ25 Հունվարի 2023 - 16:23