Հայաստան-Հնդկաստան. միասին ընդդեմ Հարավային Կովկասի կայունության
    Բաքուն արդեն նախազգուշացում է արել

    Վերլուծություն  25 Հունվարի 2023 - 16:33

    Մաթանաթ Նասիբովա
    Caliber.Az

    Հայկական լրատվամիջոցներում պարբերաբար հայտնվում են Հնդկաստանի հետ ռազմատեխնիկական համագործակցության մասին տեղեկություններ, իսկ համեմատաբար վերջերս հնդկական «IDRW» պորտալը հաղորդել է՝ Հայաստանի կողմից հնդկական «MRASM» միջին հեռահարության զենիթահրթիռային համակարգերի ենթադրյալ գնման մասին։ Նշվել է, որ հայկական կողմի այս որոշումը պայմանավորված է՝ հնացած խորհրդային Ս-125 «Պեչորա» զենիթահրթիրային համակարգերը (ԶՀՀ) ավելի ժամանակակից համակարգերով փոխարինելու ցանկությամբ։ Ռուսաստանի կողմից՝ Հայաստան ռազմական մատակարարումները դադարեցրելուց հետո, Հնդկաստանի հետ ռազմատեխնիկական համագործակցության հաստատումը Հայաստանի Հանրապետության համար առանձնահատուկ նշանակություն է ձեռք բերել։

    Մինչդեռ «MRASM» ԶՀՀ-ները ի վիճակի են 70 կիլոմետր հեռավորության վրա հետևել և խոցել միանգամից մի քանի թիրախ, բայց հանդիսանում են հնդկական «DRDO» ընկերության և իսրայելական «IAI»-ի (Israel Aerospace Industries) համատեղ արտադրանք, արտադրվում են Հնդկաստանում, սակայն համալիրի որոշ բաղադրիչներ ձեռք են բերվում Իսրայելում։

    Դժվար է ասել, թե որքանով է հավանական նման ռազմական գործարքը` հաշվի առնելով Իսրայելի և Հայաստանի միջև առկա բարդ հարաբերությունները, չէ որ Իսրայելը հանդիսանում է Ադրբեջանի դաշնակիցը, իսկ վերջին շրջանում վստահորեն մերձենում է Թուրքիայի հետ, միևնույն ժամանակ, երբ Հայաստանը չի թաքցնում իր համակրանքը հրեական պետության ամենակատաղի թշնամու՝ Իրանի նկատմամբ։ Ամենայն հավանականությամբ, հայկական կողմը, հայտարարելով իսրայելա-հնդկական արտադրության զենք ձեռք բերելու իր մտադրության մասին, չափազանց առաջ է ընկել իրադարձություններից՝ շտապելով պարծենալ նման բարեկամությամբ ու նման համագործակցությամբ։

    Միևնույն ժամանակ, 250 միլիոն դոլար արժողությամբ ռազմատեխնիկական պայմանագիրը, որի շրջանակներում Հայաստանը անցյալ աշնանը գնել է «Pinaka» հրանոթային կրակի համակարգեր և «ATAGS» ինքնագնաց հաուբիցներ, վկայում են այն մասին, որ Հարավ-ասիական մայրցամաքի խոշորագույն պետության հետ ռազմական պայմանագրեր կնքելու և միաժամանակ բարեկամական հարաբերություններ հաստատելու Երևանի վաղուց հասունացած պլանները արդեն իսկական ուրվագծեր ունեն։ Իսկ դրան հետևած, պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանի 2022 թվականի հոկտեմբերին Նյու Դելի պաշտոնական այցը՝ դրել է Երևանի համար բաղձալի համագործակցության սկիզբը։

    Իսկ ընդհանուր առմամբ, Հայաստանի, իր ներկայիս նախանձելի դրությունից հեռու վիճակում Հնդկաստանի վրա ռազմատեխնիկական վերակողմնորոշումը միանգամայն տրամաբանական է և հարցերի տեղիք չի տալիս՝ ամեն ինչ պարզ է և վերլուծություն չի պահանջվում։ Սակայն տարակուսանք է առաջացնում Հնդկաստանի դիրքորոշումը: Եթե նույնիսկ ենթադրել, որ Նյու Դելին գիտակցաբար է դիմում Ադրբեջանի և Թուրքիայի հետ հարաբերությունների սրմանը՝ նման բնույթով ցույց տալով դժգոհությունը Պակիստանի (որի հետ հնդկացիները երկարատև թշնամություն ունեն Քաշմիրի պատկանելիության շուրջ վեճի պատճառով) հետ երկու երկրների աճող դաշինքից՝ սա ամենածանրակշռիռ առիթը չէ, որ կշեռքի մի կողմում դրվեն Երեւանի, մյուս կողմում Ադրբեջանի ու Թուրքիայի հետ հարաբերությունները։ Ավելորդ մեծահոգություն դրսևորելով Հայաստանի նկատմամբ՝ Հնդկաստանը բացահայտ համերաշխություն է ցուցաբերում օկուպանտ երկրի նկատմամբ, դրանով իսկ խրախուսելով հայկական անջատողականությանը։

    Սակայն Հնդկաստանի ռազմական աջակցությունը Հայաստանին դժվար թե կարողանա ազդել տարածաշրջանում ուժերի ռազմաստրատեգիական հավասարակշռության վրա։ Հետեւաբար, Նյու Դելին միայն կփչացնի հարաբերությունները Բաքվի եւ Անկարայի հետ։

    Իսկ օրերս ամերիկյան «Forbes» ամսագիրը գրել է, որ Հայաստանը պատրաստվում է Հնդկաստան ուղարկել 2019 թվականին Ռուսաստանից գնած չորս Սու-30ՍՄ կործանիչներ՝ դրանք հրթիռներով զինելու և արդիականացնելու համար։ Այսինքն, ինչպես երևում է, Հնդկաստանը փաստորեն վերածվում է Հայաստանին սպառազինության գլխավոր մատակարարի, իսկ նշանակում է Հարավային Կովկասի կայունության ու անվտանգության համար իրական սպառնալիքի աղբյուրի։ Հայաստանի և Հնդկաստանի միջև սերտ ռազմական համագործակցությունը կարող է բացասաբար անդրադառնալ տարածաշրջանի կայունության վրա նաև այն պատճառով, որ Երևանի ռազմական ներուժի հզորացումը անխուսափելիորեն ուղղված կլինի Ադրբեջանի հետ սահմանին պայթյունավտանգ իրավիճակ ստեղծելուն և կդառնա լարվածության նոր փուլի հզոր խթան։ Մինչդեռ խոսքը Ղարաբաղում նոր, ավելի լայնածավալ պատերազմի մասին չէ, քանի որ Հայաստանը չունի համապատասխան ռազմատեխնիկական ռեսուրսների բազա և պատրաստված բանակ, իսկ դրանց ստեղծման համար անհրաժեշտ են տասնյակ տարիներ։ Սակայն այն, որ Հայաստանը ինչ-որ պահ կրկին կփորձի լայնածավալ ռազմական սադրանք ստեղծել Ադրբեջանի հետ սահմանին, այդ թվում նաև հնդկական զենքի կիրառմամբ՝ կասկածից վեր է։

    Ուստի զարմանալի չէ, որ Հայաստանի կողմից ադրբեջանական տարածքների օկուպացիայի ողջ ժամանակահատվածում տարածաշրջանը նման էր վառոդի տակառի և մինչև ատամները զինված է եղել Երևանի ագրեսիվ քաղաքականության պատճառով։ Անշուշտ, այսօր գոյություն ունեցող Ադրբեջանի և Հայաստանի ուժային պոտենցիալները հիմնավորապես տարբեր են, իսկ հաշվի առնելով, որ Բաքուն ամեն օր մեծացնում է իր ռազմական հզորությունը, հարևան երկրի կողմից նոր, ժամանակակից, այդ թվում նաև հնդկական զինատեսակներով հագեցումը բոլորովին չի երաշխավորում նրա հաջողությունը տարածաշրջանում ռազմական գործողությունների վերսկսման դեպքում։

    Այդ մասին Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը հատուկ ընդգծել է տեղական հեռուստաալիքներին տված իր վերջին հարցազրույցում։ Պետության ղեկավարը հստակ է,
    ուղերձ հղել Հայաստանին այն կապակցությամբ, որ նա սկսել է ակտիվորեն զինվել՝ նշելով, որ «եթե անգամ այս կամ այն զենքը մատակարարվի Հայաստանին, դա նրան չի օգնի»։

    «Ես դա բազմիցս ասել եմ հայկական կողմին, որ պետք չէ իզուր դրա վրա միջոցներ վատնել։ Որովհետեւ, նախ, դա ձեզ չի օգնի, իսկ երկրորդը՝ կարող է ինչ-որ պատրանք ստեղծել ձեր երկրում գտնվող ռեւանշիստական ուժերի համար։ Կարող է պատրանք ստեղծել, որ դուք ռևանշ եք վերցնելու: Դա ձեզ չի հաջողվի: Եթե տեսնենք, որ մեզ ինչ-որ լուրջ վտանգ է սպառնում, մենք անմիջապես կվերացնեն դա։ Որտեղ էլ որ այդ վտանգը ծագի՝ մեր տարածքում, թե նրա սահմաններից դուրս։ Սա մեր օրինական իրավունքն է»,- զգուշացրել է Ի. Ալիեւը

    Հայաստանին հասցեագրված այս ուղերձը՝ ուղղված է այդ թվում նաև պատերազմն ու հայկական անջատողականությունը խրախուսող պետություններին։ Այս պահի դրությամբ նման պետությունների ցանկը կարծես գլխավորելու է հատկապես Հնդկաստանը՝ միանշանակ զիջելով անգամ հայկական շահերի մոլեգին կողմնակից Իրանին ու նույնիսկ Ֆրանսիային։ Իսկ թե Թեհրանը ու Նյու Դելին որքան շուտ գլխի կընկնեն, ցավոք, հռետորական հարց է…

    Caliber.Az

    Դիտումներ: 97

    Բաժանորդագրվեք մեր թելեգրամյան ալիքին


Կարդացեք նաև

Արեւմուտքը Երեւանի բարեկամը չէ Շերեշևսկու դատողությունը

18 Մարտի 2024 - 17:15

Անխուսափելի խումարաթող «Հին աշխարհի հիստերիկներ»

15 Մարտի 2024 - 16:58

«Խուդաֆերինը» և «Գըզ Գալասին». «մեծ» ջրի ակնկալիքով Caliber.Az-ի հետազոտությունը

15 Մարտի 2024 - 17:55

Էկզեկուցիայի հրավեր Եվրախորհրդարանը գայթակղում է Հայաստանին

15 Մարտի 2024 - 16:21

Ադրբեջանի մասնատման արդյունքները 19-րդ դարում «Դժվար պատմություն» Ռիզվան Հուսեյնովի հետ

14 Մարտի 2024 - 10:33

Երբ բոլոր ազգերը հավասար են, բայց ոմանք ավելի հավասար են, քան մյուսները Caliber.Az YouTube-ի ալիքի տեսանյութ

14 Մարտի 2024 - 09:38
ԳՈՎԱԶԴ
Տեսանյութ
Վերջին լուրեր

    Խանքենդին շարունակում են մաքրվել հայկական զենքից

    ԹՎԵՐ

    19 Մարտի 2024 - 14:18

    Ստոլտենբերգը՝ Քաբուլում ՆԱՏՕ-ի աշխատակցին ադրբեջանցի զինվորների կողմից փրկելու մասին

    19 Մարտի 2024 - 14:07

    Ամերիկացի լրագրող. Ստոլտենբերգը ոչինչ չի անում Բաքվի շահերի դեմ

    19 Մարտի 2024 - 13:27

    Փաշինյան հայտարարել է Ադրբեջանի հետ սահմանազատման գործընթացի գործնական փուլ մտնելու մասին

    19 Մարտի 2024 - 12:51

    Զաքիր Հասանով. Ադրբեջանական բանակը ամրապնդում է իր դիրքերը ազատագրված տարածքներում

    19 Մարտի 2024 - 11:36

    Իլհամ Ալիևը շնորհավորել է ադրբեջանական ժողովրդին Նովրուզի տոնի առթիվ

    19 Մարտի 2024 - 11:15

    Քննարկվել է ադրբեջանա-իրաքյան հարաբերությունների զարգացումը

    19 Մարտի 2024 - 10:57

    Ադրբեջանում նշում են «Իլախըր Չերշենբե»-ն

    19 Մարտի 2024 - 10:35

    Ադրբեջանի դեսպանը մասնակցել է Չանաքքալեի ճակատամարտում հաղթանակի տարեդարձին նվիրված միջոցառմանը

    ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ

    19 Մարտի 2024 - 10:15

    Ստոլտենբերգ. Մենք հարգում ենք Ադրբեջանի՝ ռազմական դաշինքներին չանդամակցելու ինքնիշխան որոշումը

    19 Մարտի 2024 - 09:39

    Հիքմեթ Հաջիև. Ադրբեջանը և Չինաստանը պահպանում են բարեկամական և գործընկերային հարաբերություններ

    19 Մարտի 2024 - 09:12

    Բայրամովն ու Ստոլտենբերգը քննարկել են՝ Բաքվի և Երևանի միջև հարաբերությունների նորմալացման հարցը

    18 Մարտի 2024 - 18:32

    Խաղեր Արևմուտքի հետ. Դժվար ժամանակներ են սպասվում Հայաստանին

    Ստանիսլավ Տկաչենկոն՝ Caiber.Az-կայքում

    18 Մարտի 2024 - 18:28

    ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարը՝ Ադրբեջանի ՊՆ-ում բանակցություններում

    ՖՈՏՈ\ՎԻԴԵՈ

    18 Մարտի 2024 - 18:26

    Նախագահ Ալիև. Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմի արդյունքները դաս չդարձան Հայաստանի համար

    18 Մարտի 2024 - 17:35

    Իլհամ Ալիև. Ես արդեն չորրորդ անգամն է, որ տոնական խարույկ եմ վառում ազատագրված Ղարաբաղի հողի վրա

    18 Մարտի 2024 - 17:34

    ԵՄ ԱԳՆ ղեկավարները կքննարկեն՝ Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև կարգավորման գործընթացը

    18 Մարտի 2024 - 17:19

    Արեւմուտքը Երեւանի բարեկամը չէ

    Շերեշևսկու դատողությունը

    18 Մարտի 2024 - 17:15

    Ալիևը Պուտինին. Ադրբեջանի և Ռուսաստանի միջև հարաբերությունները տարբերվում են իրենց զարգացման կայունությամբ

    18 Մարտի 2024 - 17:01

    AZAL-ը թռիչքներ է իրականացնում Լոնդոնի ևս մեկ օդանավակայան

    ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ

    18 Մարտի 2024 - 16:35

    Հրապարակվել է ազատագրված տարածքներում հայտնաբերված աճյունների թիվը

    18 Մարտի 2024 - 15:56

    Հայաստանի պաշտպանության նախկին նախարար. Հնդկաստանից բերված զենքերն արդեն մեկ տարի է անսարք են

    18 Մարտի 2024 - 15:42

    Ղարաբաղի հայերը փախչում են Հայաստանից

    18 Մարտի 2024 - 15:41

    «Ֆրանսիան բարյացակամ ժպիտով սպանում է հայերին»

    Իշխան Վերդյանը՝ Caliber.Az-կայքում

    18 Մարտի 2024 - 15:40

    Ադրբեջանն ու Իրաքը կքննարկեն տնտեսական կապերը

    18 Մարտի 2024 - 14:51

    Ալիեւը շնորհավորել է Պուտինին ընտրություններում տարած հաղթանակի կապակցությամբ

    18 Մարտի 2024 - 14:49

    Խանքենդին մաքրվում է հայկական զենքից

    ԹՎԵՐ

    18 Մարտի 2024 - 14:02

    Հիքմեթ Հաջիևը հանդիպել է Չինաստանում Պակիստանի դեսպանին

    ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ

    18 Մարտի 2024 - 13:42

    Իլհամ Ալիևը Նովրուզի տոնի կապակցությամբ խարույկ է վառել Խանքենդիում

    18 Մարտի 2024 - 13:26

    Իլհամ Ալիև. Ադրբեջանի Զինված ուժերում բարեփոխումները լավ արդյունքներ տվեցին

    18 Մարտի 2024 - 13:06

    Մեծ վերադարձ. Ֆիզուլիի ավելի քան 100 բնակիչներ վերադառնում են տուն

    18 Մարտի 2024 - 12:42

    ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար. Ադրբեջանը մեր կարևոր և արժեքավոր գործընկերն է

    18 Մարտի 2024 - 12:18

    Հիքմեթ Հաջիևը հանդիպել է Չժաո Ինմինի հետ. օրակարգում COP29-ն է

    18 Մարտի 2024 - 12:18

    ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար. COP29-ը կարևոր է բոլորի համար, ովքեր մտահոգված են կլիմայի փոփոխությամբ

    18 Մարտի 2024 - 11:56

    Բայրամովն ու Շտայները քննարկել են COP29-ը

    18 Մարտի 2024 - 11:27

    Իրակլի Կոբախիձե. Ադրբեջանին և Վրաստանին կապում են պատմական բարեկամական կապերը

    18 Մարտի 2024 - 11:15

    ԱԱՀ. ԵԽ-ն պետք է աջակցի Հայաստանից վտարված 300 հազար արևմտյան ադրբեջանցիների հայրենիք վերադառնալուն

    18 Մարտի 2024 - 10:46

    Իլհամ Ալիևը՝ Ադրբեջանի և Հայաստանի հարաբերությունների կարգավորման հնարավորությունների մասին

    18 Մարտի 2024 - 10:12

    Նախագահ. ՆԱՏՕ-Ադրբեջան գործընկերությունը երկար պատմություն ունի

    18 Մարտի 2024 - 09:58

    ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար. Հայաստանն ու Ադրբեջանը հնարավորություն ունեն հասնելու կայուն խաղաղության

    18 Մարտի 2024 - 09:50

ԲՈԼՈՐ ՆՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ