«Երկաթե բռունցքը» արդեն հասցվել է
    Հայաստանը պետք է խելքը գլուխը հավաքի

    Վերլուծություն  27 Մարտի 2023 - 11:30

    Murad Abiyev
    Caliber.Az

    Վերջին երկու շաբաթները նշանավորվել են հայկական կողմի սադրանքների բարձր ինտենսիվությամբ ինչպես Ադրբեջանի հետ պայմանական սահմանի տարբեր հատվածներում, այնպես էլ ռուսական խաղաղապահ քանակակազմի (ՌԽՔ) ժամանակավոր պատասխանատվության գոտում գտնվող տարածքում։

    Հայ զինվորականների ագրեսիվ գործողությունները ուղեկցվում են Երևանի իշխանությունների կողմից ոչ պակաս սադրիչ հայտարարություններով, հայ դպրոցի սխոլաստիկայի մեջ միմյանց հետ մրցողների պես։ Այդ դպրոցի բնորոշ գծերն են՝ հիստերիան, երեսպաշտությունը, անհեթեթությունը, տհասությունը։ Հռետորարական գիտության մի տեսակ նախասկզբնական, միամիտ ուղղություն, որը հետագա զարգացում չի ստացել, որպեսզի չկորցնի իր իսկականությունը։ Այս գործողությունների ամբողջությունը ամենաղաղակող բնույթով ցուցադրում է խաղաղ բանակցությունները խափանելու, և նշանակում է Ադրբեջանի նկատմամբ ռևանշիզմի ուղին բռնելու հայկական կողմի ձգտումը։

    Իր հերթին, խաղաղ գործընթացին հավատարիմ Բաքուն, ի պատասխան յուրաքանչյուր նման սադրանքի, բացի կրակով ճնշելուց, զգուշացնում է հետեւանքների մասին։ Սակայն զարմանալի կերպով, յուրաքանչյուր նման զգուշացումից հետո հակառակ կողմից ձեռնարկվում է նոր դիվերսիոն հարձակում։ Հենց երեկ՝ մարտի 24-ին, օրինակ, գնդակոծման են ենթարկվել Ադրբեջանի ԶՈւ դիրքերը պայմանական սահմանի տարբեր հատվածներում, ինչպես նաև Խոջավենդի շրջանում։ Նկատվել է նաև շրջանցիկ ճանապարհով ռուս խաղաղապահների մեքենաների ուղեկցությամբ զինտեխնիկայի հերթական տեղաշարժ։

    Կարելի է հանգել եզրակացության՝ Հայաստանի (և մասամբ Ռուսաստանի) իշխանությունները, ըստ երևույթին, կարծում են, որ ադրբեջանական կողմից նախազգուշացումների քանակը հակադարձ համեմատական է դրանց կատարման պատրաստակամությանը։ Ի հիասթափություն նրանց, ստիպված ենք նշել, որ այստեղ ուժի մեջ է մտնում առօրյա գիտակցության ծուղակը, այսպես կոչված «wishful thinking»-ը, եթե ռուսերեն՝ ցանկալին իրականության տեղ դնելը։ Բռնազբոսիկությամբ հնարավոր չենք համարի, որ որքան ավելի շատ հասարակության զանգվածային գիտակցությունը կապված լինի ամենատարբեր առասպելների (ցանկալի) հետ, այնքան ավելի հավանական է, որ նա ընկնի այդ ծուղակը: Բայց երկրագնդի վրա կա արդյո՞ք մի հասարակություն, որը ավելի կրքոտ է հավատում առասպելներին, քան հայերը։ Դժվար է պատկերացնել: Ուստի կառչում են ամեն, ինչպես իրենց է թվում, ծղոտից՝ հետաձգելով հայկական «միացումի» մահը։ Սա որոշ չափով վերաբերում է նաև Ռուսաստանին (այդ մասին խոսքը ստորև): Հայերի փոխարեն մենք, ընդհակառակը, ամենալուրջ ձևով կանհանգստանայինք հատկապես նախազգուշացումների քանակով, քանի որ յուրաքանչյուր կանխարգելիչ կոչ՝ հերթական հանցագործության արձանագրումն է։ Ինչպես և սահմանված է, պատիժը կբնորոշվի ծանրագույն հանցագործության համապատասխան։ Կամ գուցե, բոլորը միասին վերցված դժվար կլինի։ Դա արդեն մենք ինչպես որոշենք։

    Խաղաղության կնքումը մի կողմ թողնելու հնարավորության մեջ Հայաստանի հավատը ամրապնդող մյուս գործոնը՝ այսպես կոչված հովանավորների աջակցությունն է։ Իսկ ովքե՞ր են հովանավորները:

    Առաջինը միտք է գալիս Ռուսաստանը։ Ինչպես երևում է վերջին իրադարձություններից, ՌԽՔ-ն ակտիվորեն նպաստում է հայկական կողմի անջատողական ձգտումներին։ Բայց Ռուսաստանի Դաշնության հետ էլ ամեն ինչ այնքան էլ պարզ չէ՝ նա Կովկասում խաղում է իր խաղը: Ուկրաինական ճակատում դժվարագույն իրավիճակի ֆոնին Ռուսաստանը, ներեցեք բառախաղի համար, ձգտում է «հարցը հնարավորինս շուտ հետաձգել»։ Դրա համար նրան պետք չեն ո՛չ համակարգային խաղաղություն, ո՛չ էլ նոր էսկալացիա Ղարաբաղում։ Տարօրինակությունը նրանում է, որ դրա համար նրան նույնիսկ բուն Հայաստանը պետք չէ։ Ճիշտ է, հաշվի առնելով նրա (Հայաստանի) կողմից սկսված ՀԱՊԿ-ի բացահայտ տրոլինգը, Մոսկվան դժվար թե ցանկանա աջակցել Երևանին, եթե Ադրբեջանը կանխարգելիչ գործողություն իրականացնի պայմանական սահմանի վրա՝ Հայաստանին խաղաղության պարտադրելու համար։ Մոսկվայի նպատակը՝ Ադրբեջանում (Ղարաբաղում) իր ներկայությունը պահպանելն ու ամրապնդելն է։ Իսկ Հայաստանը առանց այդ էլ արդեն նրա ձեռքում է։

    Ամերիկայի Միացիալ Նահանգնե՞ր։ Անցյալ տարվա սեպտեմբերին ԱՄՆ Կոնգրեսի Ներկայացուցիչների պալատի նախկին նախագահ Նենսի Փելոսիի այցը Երեւան, իհարկե, թևավորեց հայերին, բայց ոչ երկար։ Վերջերս Մյունխենում, Ադրբեջանի և Հայաստանի ղեկավարների, պետքարտուղար Էնթոնի Բլինկենի հետ հանդիպումը ցույց տվեց, որ Ադրբեջանի դիրքորոշումը ըմբռնման է հանդիպել ամերիկացիների շրջանում։ Ընդհանրապես, Ադրբեջանի հետ ամուր գործարար կապեր ունեցող անգլո-սաքսոնական աշխարհը շահագրգռված չէ մեր երկրի հետ հարաբերությունները բարդացնելու մեջ։

    Միգուցե Եվրոմիությո՞ւնը։ Այդ դեպքում ինչո՞ւ է Հայաստանը կրակի պես վախենում բանակցությունների բրյուսելյան ձևաչափից՝ պնդելով դրանց մեջ Ֆրանսիայի ընդգրկումը։

    Ուրեմն, այնուամենայնիվ Ֆրանսիան: Ամեն թուրքականի և իսլամականի նկատմամբ թշնամանք զգացող, Թուրքիան խոշոր գազային հանգույցի, իսկ Ադրբեջանը՝ դեպի Արևմուտք ասիական էներգակիրների տարանցիկ տարածքի վերածվելու արգելափակել ձգտող ֆրանսիացիներին, ըստ երևույթին, շահավետ է Ադրբեջանի դեմ ուղղված ցանկացած սրացումը։ Բոլոր ճակատներում խայտառակված Մակրոնի կառավարությունը կարծես թե շատ է ձգտում փոքր հաղթական պատերազմին Ադրբեջանի դեմ։ Հայերի ձեռքով։ Դա, իհարկե, ծիծաղելի է: Այնուամենայնիվ, ֆրանսիացիները դա հասկանում են։ Իսկ գուցե նրանք են ուզում կռվե՞լ։ Էլ ավելի ծիծաղելի է: Ինչ է, տասնյակ ժանդարմներ են պատրաստվում պաշտպանել Հայաստանը։ Թե՞ Հինգերորդ Հանրապետությունը իր բրիգադներն է ուղարկելու այնտեղ։ Իսկ սա, պետք է ասեմ, այլեւս ծիծաղելի չէ։ Հայտարարել, բողոքել, կոպտել Ադրբեջանին՝ ողջունելի է, բայց հայերի համար մեռնելը՝ դա արդեն ինչ-որ «mauvais ton» է։

    Իսկ գուցե ֆրանսիացիները հաշվարկում են հայերին աջակցելու պատրաստ մեկ այլ ուժի վրա։ Եվ այդ ուժը, ենթադրաբար, Իրա՞նն է։ Միթե՞ գոյություն ունի Փարիզ-Թեհրան առանցքը։ Թող մեզ չշփոթեցնեն ֆրանսիացի ազատականների և իրանցի պահպանողական մոլլաների տեսակների տարբերությունները: Հիշենք, որ Այաթոլլահ Հոմեյնին Փարիզից Թեհրան հիանալի թռավ Իրանը կառավարելու համար՝ ըստ երևույթին «Ֆրանս Էյիր»-ի կարճ կիսաշրջազգեստներով բորտուղեկցորդուհիների ուղեկցությամբ: Իրանը, ըստ էության, թերի իսլամական պետություն է, որը վերնախավի պարսկական մասի էթնիկ շովինիզմի մշտական ցանկության պատճառով մի կողմից ձգվում է դեպի հակաիսլամիզմ: Իսլամական և թուրքական աշխարհները բաժանելու նրանց երազանքը լիովին համապատասխանում է ֆրանսիական էլիտաների նմանատիպ նկրտումներին: Չի բացառվում, որ Փարիզը կցանկանար Ադրբեջանի դեմ ծավալել միանգամից երկու ճակատ՝ հայկական և իրանական։

    Բայց արդյո՞ք Իրանը ուզում է հարձակվել Ադրբեջանի վրա։ Ի տարբերություն Երեւանի, Թեհրանն ավելի պրագմատիկ է և Ադրբեջանի նկատմամբ իր ագրեսիայի մեջ, ամենայն հավանականությամբ, սարսափելի տեսահոլովակներ ստեղծելուց ավելի հեռուն չի գնա (ինչը, խոստովանում ենք, ինքնին մահացու զվարճալի է): Դե, եթե գնա, ապա արժանի հակահարված կստանա ոչ միայն Ադրբեջանի զինված ուժերից, այլ նաև եղբայրական Թուրքիայից, որը, ի թիվս այլ բաների, մեր երկրի հետ կապված է նաև Շուշայի հռչակագրով, անկախ նրանից, թե ով կղեկավարի Թուրքիայի Հանրապետությանը։ Ի դեպ, նախագահական ընտրություններից առաջ էլ Թուրքիայի օգնությունը Ադրբեջանին՝ ի պատասխան Իրանի հնարավոր ագրեսիային, անկասկած, ավելի կամրապնդի Էրդողանի ներքին վարկանիշը, ինչից ո՛չ մոլլաները, ո՛չ մուսիեները չեն ուրախանա։ Չի կարելի հաշիվներից հանել նաև Հարավային Ադրբեջանի գործոնը։ Ադրբեջանի դեմ Իրանի բացահայտ ագրեսիան կարող է ծառայել, որպես հակակառավարական ընդվզումների նոր ալիքի ձգան, այս անգամ էթնիկ հողի վրա: Այսպիսով, թյուրքական աշխարհի թուլացման փորձերը, ամենայն հավանականությամբ, կարող են հանգեցնել նրա բազմակի հզորացմանը։ Իսկ այստեղ կա նաև Իսրայելը...

    Ցանկացած դեպքում, արդյոք կկիրառվի իրանական գործոնը, արդյոք Ռուսաստանը կդադարի խրախուսել հայ անջատողականներին, թե ոչ, Ադրբեջանը ունի գերճշգրիտ զենքի մի ամբողջ զինանոց, որն ընդունակ է ընտրովի սթափեցնել հայկական զինված ուժերը՝ շրջանցելով ռուս խաղաղապահներին, հավասարապես նաև ֆրանսիացի ժանդարմներին և գերմանացի ոստիկաններին, իսկ նշանակում է՝ խուսափել միջազգային սկանդալից։ Իհարկե, ռուսներն ու գերմանացիները մտահոգություն կհայտնեն, ֆրանսիացիները՝ խիստ բողոք։ Կարծես առաջին անգամն է։ Մենք ինքներս էլ հայտնում ենք խորին մտահոգություն ու ամենավճռական բողոք։ Այս առումով մենք բոլորի հետ համերաշխ ենք։ Սակայն մեր մտահոգությունը և մեր բողոքը, հավասարապես ինչպես նաև մեր գործողությունները,- ավելի լեգիտիմ են, քան ձերը, քանի որ մեր կողմն է՝ միջազգային իրավունքը։

    Ահա և ստացվում է, որ ոչ մի լիարժեք ռազմավարական դաշինքներով չկապված և իր նպատակների ամենաչնչին լեգիտիմ հիմնավորումը չունեցող Հայաստանը, այս իրավիճակում դատապարտված է նոր աղետի։ Առավել ևս, որ «Երկաթե բռունցքը» արդեն հասցվել է ...

    Caliber.Az

    Դիտումներ: 119

    Բաժանորդագրվեք մեր թելեգրամյան ալիքին


Կարդացեք նաև

Ռուսաստանը և Թուրքիան Հարավային Կովկասում. բարեկամներ, գործընկերներ, թե՞ հակառակորդներ Շերեշևսկու մեկնաբանությունը

02 0Հոկտեմբերի 2023 - 17:39

Վերջին քայլը, ինչպես և վերջին ճակատամարտը, ամենադժվարն է Caliber.Az -ի Youtube ալիքի տեսանյութը

30 Սեպտեմբերի 2023 - 10:53

Բրյուսելը խառնաշփոթ զգացմունքների մեջ Բաքուն գլուխը չի կորցնում

28 Սեպտեմբերի 2023 - 16:02

Էջմիածնի գաղտնիքները՝ հայ-գրիգորյան դավանանքի թուրքեր «Դժվար պատմություն» Ռիզվան Հուսեյնովի հետ

28 Սեպտեմբերի 2023 - 15:18

Նախչըվանի գազային ապաշրջափակման շեմին Caliber.Az-ի ակնարկը

27 Սեպտեմբերի 2023 - 14:20

ԱՀԱԿ-ն կեղծանետ Հրեաները զգում են կեղծիքը

27 Սեպտեմբերի 2023 - 13:28
ԳՈՎԱԶԴ
Տեսանյութ
Վերջին լուրեր

    «Երաշխավորել, որ նոր մոնթե մելքոնյաններ չեն նետվի տարածաշրջան՝ ոչ ոք չի կարող»

    Գրիգորի Տրոֆիմչուկը՝ Caliber.Az կայքում

    03 0Հոկտեմբերի 2023 - 18:24

    Պեսկով. Հայաստանի որոշումը՝ վավերացնել Հռոմի ստատուտը, կոռեկտ չէ

    03 0Հոկտեմբերի 2023 - 18:22

    Նա ողջ է մնացել մեռած քաղաքում

    Աղդամում ես այլեւս չեմ ուզում շշուկով խոսել

    03 0Հոկտեմբերի 2023 - 18:20

    Հայկական ԶԼՄ-ներ. գնդապետ Բադալյանը փախել է մարտի դաշտից

    03 0Հոկտեմբերի 2023 - 18:01

    Շեֆիկ Ջաֆերովիչ. Ղարաբաղը պատկանում է Ադրբեջանին

    03 0Հոկտեմբերի 2023 - 17:37

    Մոդեստ Կոլերով. Ռուսաֆոբիան Երևանում շարունակում է աճել

    03 0Հոկտեմբերի 2023 - 17:12

    Իմիշլիի շրջանում ավտոճանապարհի կառուցման համար հատկացվել է 15,8 մլն մանաթ

    03 0Հոկտեմբերի 2023 - 17:01

    «Ղարաբաղի հայերին կյանքի լավագույն պայմաններ ենք խոստանում»

    Այխան Հաջիզադեն՝ Al Jazeera-ում

    03 0Հոկտեմբերի 2023 - 16:28

    Դեսպան. Ադրբեջանը Իսրայելի դարպասն է՝ Կենտրոնական Ասիայի երկրներ բեռների արտահանման և ներմուծման համար

    03 0Հոկտեմբերի 2023 - 16:10

    «Հայաստանի խնդիրներն այլևս ոչ մեկին չեն հետաքրքրում»

    Փորձագիտական կարծիքներ Caliber.Az կայքում

    03 0Հոկտեմբերի 2023 - 15:55

    Քաղաքագետ Կիվիրյան. Ադրբեջանի ղեկավարությունն իր խոսքի տերն է

    03 0Հոկտեմբերի 2023 - 15:40

    Ադրբեջանում բանկային հատվածում աշխատողների մեջ կանանց մասնաբաժինը կազմել է 38 տոկոս

    03 0Հոկտեմբերի 2023 - 15:39

    Հաջիևը նշել է Ղարաբաղի հայերին տրամադրված մարդասիրական օգնության ծավալը

    ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ

    03 0Հոկտեմբերի 2023 - 15:05

    Ծառայությունն ավարտած մի խումբ զինծառայողներ ուղարկվել են պահեստազոր

    ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ/ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ

    03 0Հոկտեմբերի 2023 - 14:46

    Խանքենդին՝ զինադադարից հետո. ՄԱԿ-ը բռնություն չի արձանագրել բնակիչների նկատմամբ

    Գրում է Հիքմեթ Հաջիևը

    03 0Հոկտեմբերի 2023 - 14:07

    MİDA. Ջաբրայիլում նախատեսվում է կառուցել 32 բնակելի շենք

    03 0Հոկտեմբերի 2023 - 13:34

    ՄԱԿ-ի առաքելությունը Ղարաբաղի հայերի նկատմամբ բռնություններ չի արձանագրել

    03 0Հոկտեմբերի 2023 - 13:04

    Ազատագրված տարածքներն ավելի քան 1 մլն ականներից մաքրելու համար կպահանջվի ավելի քան 50 տարի

    Նախագահի հատուկ ներկայացուցչի հայտարարությունը

    03 0Հոկտեմբերի 2023 - 12:37

    Իլհամ Ալիևը շնորհավորել է Գերմանիայի նախագահին

    03 0Հոկտեմբերի 2023 - 12:15

    Հիքմեթ Հաջիև. 35 տարի անց մենք Մալըբեյլիում ենք

    03 0Հոկտեմբերի 2023 - 11:27

    Խանքենդի պոլիկլինիկայում բուժօգնություն է ստացել առաջին հայ բնակիչը

    03 0Հոկտեմբերի 2023 - 11:07

    Պարզվել է ևս 5 անհետ կորած զինծառայողի ինքնությունը

    Ղարաբաղում հակաահաբեկչական գործողությունների ժամանակ

    03 0Հոկտեմբերի 2023 - 10:49

    Բացահայտվել է Մալըբեյլի գյուղում հայերի կողմից մզկիթի պղծման փաստ

    03 0Հոկտեմբերի 2023 - 10:17

    Ադրբեջանը կհետազոտի Լուսինն ու Մարսը

    03 0Հոկտեմբերի 2023 - 10:12

    Երեք տարի է անցել հայկական օկուպացիայից Սուգովուշանի ազատագրումից

    03 0Հոկտեմբերի 2023 - 09:43

    Բաքվում 74-րդ Միջազգային տիեզերագնացության կոնգրեսի շրջանակներում ցուցահանդես է տեղի ունեցել

    ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ

    03 0Հոկտեմբերի 2023 - 09:31

    Հայաստանը կրակի տակ է պահում Քելբաջարը

    03 0Հոկտեմբերի 2023 - 09:06

    «Հնարավոր է հայկական ահաբեկչության նոր ալիք Բաքվի և նրա դաշնակիցների դեմ»

    Իսակն և Զոլոտուխինը՝ Caliber.Az կայքում

    02 0Հոկտեմբերի 2023 - 18:11

    Ադրբեջանն ու Թուրքիան քննարկել են տնտեսական գործընկերության ընդլայնումը

    ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ

    02 0Հոկտեմբերի 2023 - 18:09

    Սելջուկ Բայրաքթար. Թուրքիան և Ադրբեջանը պետք է զարգացնեն համագործակցությունը տիեզերական ոլորտում

    02 0Հոկտեմբերի 2023 - 17:45

    Ռուսաստանը և Թուրքիան Հարավային Կովկասում. բարեկամներ, գործընկերներ, թե՞ հակառակորդներ

    Շերեշևսկու մեկնաբանությունը

    02 0Հոկտեմբերի 2023 - 17:39

    «AFP»-ն հայերի՝ բռնությունների մասին ասեկոսների և ադրբեջանցիների նկատմամբ անասնական ատելության մասին

    02 0Հոկտեմբերի 2023 - 17:00

    Իլհամ Ալիև. Ադրբեջանը Շուշայում վերականգնում է մզկիթները

    02 0Հոկտեմբերի 2023 - 16:50

    Խանքենդիում վերականգնվում է ադրբեջանական հեռուստատեսության և ռադիոյի հեռարձակումը

    02 0Հոկտեմբերի 2023 - 16:33

    Գլխավոր հատակագծեր են մշակվում Ղարաբաղի տնտեսական շրջանի չորս քաղաքների համար

    02 0Հոկտեմբերի 2023 - 16:06

    Ադրբեջանական բանակը կրակի չի ենթարկել Հայաստանի զինված ուժերի սննդամթերք տեղափոխող տեխնիկան

    ԱՀ ՊՆ հայտարարությունը

    02 0Հոկտեմբերի 2023 - 15:49

    Նախագահ. Այսօր մենք կարող ենք թևակոխել խաղաղության դարաշրջան Հարավային Կովկասում

    02 0Հոկտեմբերի 2023 - 15:44

    Ադրբեջանը, լինելով հուսալի մատակարար, էներգառեսուրսները տեղափոխում է միջազգային շուկաներ

    Իլհամ Ալիևի հայտարարությունը

    02 0Հոկտեմբերի 2023 - 15:43

    Հակաահաբեկչական միջոցառումները՝ Հայրենական պատերազմում տարած հաղթանակի տրամաբանական շարունակությունն են

    Սահիբա Գաֆարովայի հայտարարությունը

    02 0Հոկտեմբերի 2023 - 15:41

    Հայաստանի համար որպես վարձկան կռված օտարերկրյա 17 քաղաքացիների նկատմամբ միջազգային հետախուզում է հայտարարվել

    Գլխավոր դատախազի հայտարարությունը

    02 0Հոկտեմբերի 2023 - 15:26

ԲՈԼՈՐ ՆՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ