Ադրբեջանը խոսքերը քամուն չի տալիս Սամիթ Ալիևի «Անհարմար ճշմարտությունը»

Ղարաբաղի հայերի և Բաքվի միջև միջազգային երկխոսության մեխանիզմի ձևավորումը հանդիսանում է՝ ստեղծված իրավիճակից դուրս գալու ամենակառուցողական սցենարը։ Այդ մասին Փաշինյանն ասել է Ղարաբաղում տիրող իրավիճակին նվիրված կառավարության նիստում։

Մեր չարաճճին ամենուր հասցրել է։ Հետո նա հարցազրույց է տվել «Ֆրանս-Պրես» գործակալությանը, որի ընթացքում հայտարարել է, որ հավատում է Ադրբեջանի հետ ամուր խաղաղության հասնելու հնարավորությանը, բայց չի բացառում նաև նոր էսկալացիաներ։

Հիմա ինձ ասեք, թանկագին տղաներ և հարգելի չափահաս ընկերներ, միթե՞ մեզ միջազգային միջնորդներ հարկավոր են։ Միթե՞ մենք պատրաստվում ենք ինչ-որ բանակցություններ անցկացնել հարություննյանների և մյուս անջատողականների հետ։ Ոչ, թանկագին տղաներ և հարգելի չափահաս ընկերներ, մենք ահաբեկիչների հետ ոչ մի բանակցություններ չենք պատրաստվում անցկացնել, որտեղ է գտնվում «ստեփանակերտը»՝ մենք պատկերացում չունենք, իսկ միջազգային կազմակերպությունների անբանների միջնուրդության կարիքը չունենք...

Ինչպես ցույց է տալիս պրակտիկան, մենք մեր շահերը պաշտպանում ենք այնպես, ինչպես հարմար ենք համարում, իսկ այն, թե ինչպես են վերաբերվում մեզ Հայաստանում, և ինչ են մտածում մեր մասին անջատողականների մնացորդները՝ մեզ, մեղմ ասած, չի հետաքրքրում: Իսկ եթե ավելի անկեղծ՝ մենք թքած ունենք նրանց հույզերի, նրանց ատելության, և առավել եւս՝ նրանց վայնասունի վրա: Նրանք կարող են շարունակել ատել մեզ, դա չէ կարևորը, կարևորն այն է, որ նրանք ի վիճակի չեն որևէ բան անել։ Իսկ մեզ մոտ ամեն ինչ ինչպես մեծահասակների մոտ է. որոշեցինք, որ ոչ ոք Ղարաբաղից բնական ռեսուրսները դուրս չի բերի՝ ոչ ոք և դուրս չի բերում։ Անհրաժեշտ համարեցինք Լաչինում սահմանային անցակետ տեղադրել՝ տեղադրեցինք։ Ցանկացել ենք Կարմիր խաչի մեքենաները ստուգել՝ ստուգել ենք։ Ասել ենք, որ առանց մեր թույլտվության ոչ ոք Ադրբեջան չի մտնի, ոչ ոք չի մտնում։ Ո՛չ առաքելություններ, ո՛չ պատվիրակություններ, ո՛չ ՅՈՒՆԵՍԿՕ, ո՛չ ԵԽԽՎ։ Սահմանի մյուս կողմից նայելու եք բանալու անցքով, և ամբողջ բեռները կգնան Աղդամի միջով: Այդ նույն Աղդամի, որը ժամանակին օկուպանտները վերածել են ավերակների։ Եվ ոչ մի ադրբեջանցի դա չի մոռանա։

Հարևանիկների համար միայն մեկ փրկությունը՝ «միացում» գաղափարից հրաժարվելու մեջ է։ Եվ նրա ըմբռնումը, որ մեր տարածաշրջանում երկու հայկական պետություն չի լինի։ Առհասարակ չի լինի: Եվ կարգավիճակ Ղարաբաղի հայերը նույնպես չեն ունենա, և ինքնավարությունը՝ այդ մասին պարզապես պետք է մոռանալ, քանի որ դա հիշելը և առավել եւս բարձրաձայնելը՝ շատ վնասակար է առողջության համար։ Ուշադրություն դարձրեք, բարեկեցության մասին ես նույնիսկ չեմ էլ խոսում։ Կանցնի, կմոռանաք։ Եվ ձեզ հետ ոչինչ չի պատահի, կամաց-կամաց կվարժվենք, կհաշտվեք, դե իհարկե, և կհարմարվեք։ Հակառակ դեպքում իրավիճակը շատ վատից կզարգանա դեպի ավելի վատը, հարեւանիկների կորուստներն էլ ավելի մեծ կլինեն, իսկ զիջումները՝ էլ ավելի լուրջ։ Ձեր քմահաճույքների վրա մենք թքած ունենք, իսկ ձեր կարծիքը, ինչպես նաև ձեր ցանկությունները, լինելով զրոյի ձգվող փոքր մեծություն՝ հաշվի չեն առնվում։ Հարևանների մտավախությունը և նրանց աղաղակը այն հաշվով, որ մենք իբր պատրաստվում ենք Ղարաբաղում կազմակեպել «ցեղասպանություն և էթնիկ զտումներ», ես հասկանում եմ։ Այդ մտախավությունը բխում է նրանից, որ նրանք ամեն ինչին նայում են իրենց պրիզմայի միջով, իրենց զանգակատնից։ Հայաստանում չկան ադրբեջանցիներ՝ դա այն պատճառով, որ բոլոր ադրբեջանցիները վտարվել են։ Ղարաբաղում քսանութ տարի ադրբեջանցիներ չեն եղել՝ դա այն պատճառով, որ հենց հայերն են այնտեղ էթնիկ զտումներ իրականացրել։

Իսկ հիմա եկեք մի կողմ դնենք հույզերը և վրեժ լուծելու ցանկությունը, և այս հարցին մոտենանք առավելագույն պրագմատիկ. ծախսեր և օգուտներ։ Ծախսեր կլինեն, իսկ տես դրանից օգուտներ՝ ոչ մի։ Իզուր մտախավություններ են, մենք ընդհանրապես չենք պատրաստվում դիպչել խաղաղ բնակչությանը, այդ մասին մեկ անգամ չէ, որ հայտարարվել է ամենաբարձր ամբիոնից, իսկ մեզ մոտ բարձ ամբիոնից հենց այնպես խոսքեր չեն նետվում։

Իրեն խայտառակելու բոլոր միջոցներից Հայաստանն ընտրեց ամենակարճը։ Նա շատ երկար ժամանակ ցանկալին ներկայացրել է իրականության տեղ, հետևաբար և գտնվում է ինչպես տրամաբանական, այնպես էլ նյութատեխնիկական փակուղու մեջ։ Ագրեսորները հանգստացան և ննջեցին հաղթանակից հետո, ծիծաղեցին մեզ վրա, ավելին, նրանք նաև կոպտեցին։ Մի խոսքով, շրջում էին բուֆետում և իրենց պահում էին շատ վատ, վրդովեցուցիչ։ Դե ուրեմն և ստացան...

Այս իրավիճակում մենք կարող ենք ամեն ինչ անել, ինչ կամենանք, բացի երկու բանից. ինչ-որ բան մոռանալ և հանգստանալ: Եվ հետևաբար, մեր բանակը պետք դառնա էլ ավելի ուժեղ, մենք պետք է ունենանք էլ ավելի շատ հատուկ նշանակության ջոկատներ, անօդաչու թռչող սարքեր և ՀԿՌՀ-ներ, իսկ մեր ռազմական արդյունաբերությունը պետք է համապատասխանի ամենաժամանակակից պահանջներին և մեկուսացվի հայտնի ինքնաբավության վրա։ Ամենաարժեքավոր ռեսուրսը, որը ոչ մի փողով հնարավոր չէ գնել՝ դա ժամանակն է, և, հետևաբար, այն չի կարելի կորցնել:

Հարևանիկները, հայացք գցելով մեր բանակի ուղղությամբ, պետք է հասկանան, որ վատ պահվածքի դեպքում կանցկացվեն դաստիարակչական բնույթի միջոցառումներ։ Ղարաբաղի անջատողականների մնացորդները՝ դա, ինչպես Մանդելշտամն է ասել, ոչ այլ ինչ են, քան «թփերում խաղալիք գայլերը նայում են սարսափելի աչքերով»։ Մենք դա հիանալի հասկանում ենք, և ուշադիր հետևում ենք այն ձեռքին, որը ձեզ շարժման մեջ է դնում մեր և Թուրքիայի դեմ խաղում: Միայն թե դու՝ Խոզուկ, մի մոռացիր, թե քեզ մոտ կոնկրետ որ տեղում է գտնվում տիկնիկավարի ձեռքը։ Զգայունության կորուստը՝ հասկանալի բան է, բայց միևնույնի, այ-այ, ինչպիսի ամոթանք։

Ժամանակին շատերը ծիծաղում էին, երբ ասում էինք՝ «Lazım gəlsə», բայց Լազիմը այնուամենայնիվ գյալդի, այսինքն՝ եկավ, իսկ երբ նա եկավ, ապա ուղիղ 44 օր լազիմացրեց թշնամուն։ Այդ օրերը երկար ժամանակ ջնջեցին ժպիտը թշնամիների ու նրանց բարի կամեցողների ամբարտավան դեմքերից։ Հիմա պետք է անել ամեն ինչ, որպեսզի հարեւաններն ու նրանց հովանավորները հասկանան. lazım gəlsə-ն կրկնենք, և մնացորդներին կբազմապատկենք զրոյով։

Այս ըմբռնումը նրանց մոտ կգա բացառապես վախի զգացումով։ Եվ հենց այս զգացումով էլ նրանք պետք է ապրեն։ Եկեք այս նախագիծն անվանենք ՎԱՀԱ. Վախ, Անօգնականություն, Հիասթափություն, Անվստահություն: Եվ այս նախագիծը անհրաժեշտ է առաջ մղել այնքան ժամանակ, քանի դեռ այնպիսի բառեր, ինչպիսին են «արցախը», «միացումը», «ստեփանակերտը», «բերձորը», «քարվաճառը» և մնացած անբարեհնչյուն բառապաշարը, որը մեզ շատ դուր չի գալիս՝ չեն ջնջվել նրանց բառարանից, մամուլից և հիշողությունից...